Mądre pieniądze, czyli smart money w startupie

Smart money (mądre pieniądze) to kapitał, któremu towarzyszy wsparcie w zakresie strategii,  działań operacyjnych, kontaktów i innego typu konkretna pomoc dla startupu. Dumb money to to pieniądze, które pochodzą od inwestorów niewykwalifikowanych. 

Każdy przedsiębiorca, który poszukuje kapitału dla swojego przedsięwzięcia czy firmy wcześniej czy później napotka na swojej drodze inwestora-amatora, po angielsku określanego, jako „non-sophisticated investor”.

Kim jest inwestor amator?

Modelowy inwestor-amator to osoba, która nie posiada ani doświadczenia, ani wiedzy, ani umiejętności pozwalających na właściwą ocenę potencjalnej inwestycji w startup, przeprowadzenie takiej transakcji, a następnie nadzorowanie projektu czy firmy i współpracę z przedsiębiorcą.

Zazwyczaj ma on małą wiedzę na temat tego, jak funkcjonuje rynek inwestycji Venture Capital & Private Equity.

Inwestor-amator dysponuje znaczącymi wolnymi środkami finansowymi, które może przeznaczyć na inwestycje kapitałowe. Do tej grupy inwestorów należą często osoby, które odniosły sukces finansowy prowadząc własne firmy.

Jednak ich wiedza ogranicza się zazwyczaj do danej branży i danego typu biznesu. Takimi inwestorami są również zamożne osoby, które odziedziczyły znaczne środki finansowe.

Definicja dumb money

Inwestycje dokonywane przez inwestorów-amatorów, określane po angielsku, jako „dumb money”, mają swoje wady, które każdy założyciel startupu powinien przemyśleć:

• Z punktu widzenia przedsiębiorcy, inwestor-amator wnosi do firmy tylko i wyłącznie pieniądze. Wsparcie przedsiębiorcy ze strony takiego inwestora w zakresie budowy i rozwoju biznesu jest albo znikome albo żadne.
• Inwestor-amator zazwyczaj dość szybko zaakceptuje wysoką wycenę firmy (tzw. wycena pre-money), którą przedstawia przedsiębiorca. Krótkoterminowo, jest to znacząca zaleta z punktu widzenia przedsiębiorcy, który po transakcji zachowuje nadal duży udział w firmie. Jednak, długoterminowo, wysoka wycena firmy staje się istotnym utrudnieniem przy kolejnych rundach inwestycyjnych. W skrajnych przypadkach może nastąpić blokada procesu pozyskiwania kapitału i w rezultacie zatrzymanie rozwoju firmy. Byłem tego świadkiem, co najmniej kilka razy,
• Spółka, której udziałowcem jest inwestor-amator, jest zwykle postrzegana dość sceptycznie przez inwestorów profesjonalnych (np. fundusze Venture Capital). Wynika to z tego, że inwestorzy ci zakładają, iż decyzja inwestycyjna o wejściu kapitałowym nie była oparta na przesłankach racjonalnych.
• Inwestor-amator zazwyczaj nie rozumie podstawowych zasad funkcjonowania inwestycji Venture Capital. Może silnie wpłynąć na jego oczekiwania wobec spółki i przedsiębiorcy. Takie błędne oczekiwania mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie operacyjne spółki po wejściu kapitałowym.

Smart money, czyli mądry kapitał – definicja

Kapitał Venture Capital, który dostarcza inwestor-amator jest określany, jako „dumb money”. Pieniądze od inwestorów profesjonalnych to „smart money”.

Uważa się, że „smart money” to kapitał dostarczany przez fundusze Venture Capital lub organizowany / pozyskiwany przez profesjonalnych doradców. Mądry kapitał jest również oferowany przez część aniołów biznesu, czyli osoby, które oprócz finansowania wspierają startup w zakresie strategii czy działań operacyjnych.

W praktyce, często bardzo trudno rozróżnić „smart money” od „dumb money” – można tu znaleźć wszystkie odcienie szarości. Każdy przypadek inwestora-amatora będzie inny.

Ten sam inwestor może być traktowany, jako 100% amator w przypadku jednego projektu inwestycyjnego, ale niekoniecznie tak musi być w innych przypadkach. Wszystko zależy od specyfiki danego przedsięwzięcia.

Inwestorzy-amatorzy często poszukują wsparcia doradców w zakresie inwestycji Venture Capital, aby zmniejszyć potencjalne ryzyko inwestycji.

Najprostszym testem, który może przeprowadzić przedsiębiorca, aby określić charakter inwestora, jest zadanie sobie pytania:

„Gdyby ta osoba nie inwestowała pieniędzy w moją firmę to chciałbym, aby ona była moim doradcą i członkiem rady nadzorczej?”.

Odpowiedź „tak”, bez żadnych „ale”, oznacza, iż przedsiębiorca pozyskuje „smart money”.

Każdy założyciel powinien zdawać sobie sprawę z tego, iż dumb money są łatwiejsze w pozyskaniu, ale wiąże się z nimi ryzyko braku wsparcia w najważniejszych momentach firmy.

Chciałbym zachęcić przedsiębiorców do szukania nie tylko pieniędzy, ale także wiedzy i doświadczenia.