Pożyczka dla firmy – pożyczka zabezpieczona lub niezabezpieczona

Pożyczka to jeden z najczęściej wykorzystywanych sposobów finansowania firmy. Nie należy jej mylić z kredytem, którego udziela wyłącznie bank. Umowę pożyczki reguluje Kodeks Cywilny.

Zalety pożyczki w finansowaniu firmy

Do głównych zalet pożyczki należy przede wszystkim niski stopień sformalizowania. Chodzi o to, że jej udzielenie wiąże się z zawarciem stosunkowo prostej umowy i, większości przypadków, nie wymaga pomocy doradcy prawnego.

Umowa pożyczki wymaga ona odniesienia się do kilku podstawowych kwestii, a w tym między innymi:

• strony umowy (pożyczkobiorca i pożyczkodawca),
• kwota kapitału,
• wysokość oprocentowania,
• okres, na jaki jest udzielana pożyczka oraz określenie zasad spłaty i wypowiedzenia umowy w przypadku braku terminu zwrotu,
• warunki i sposób spłaty kapitału (np. w całości na koniec okresu czy w ratach) oraz odsetek.

W przeciwieństwie do kredytu, pożyczka nie wymaga się podania celu, na jaki mają być przeznaczony pozyskany kapitał. Firma może zawrzeć umowę z inną firmą lub też osobą fizyczną.

Pożyczka zabezpieczona i pożyczka niezabezpieczona

Pożyczki udziela się z zabezpieczeniem (pożyczka zabezpieczona) lub też bez takiego zabezpieczenia (pożyczka niezabezpieczona).

Finansowanie z zabezpieczeniem to pożyczka, która daje stronie udzielającej finansowania więcej pewności co do jej spłaty. Chodzi o to, że firma pozyskująca finansowanie przedstawia „zabezpieczenie” pożyczki.

W przypadku braku spłaty raty finansowania wraz z odsetkami, udzielający pożyczki dokonuje sprzedaży takiego „zabezpieczenia” w celu odzyskania pożyczonych kwot.

W uproszczeniu, można powiedzieć, że ze względu na zwiększony poziom ryzyka, oprocentowanie pożyczki niezabezpieczonej będzie zawsze wyższy niż koszt pożyczki zabezpieczonej.

Może się jednak okazać, iż firma z bardzo dobrą sytuacją finansową uzyska niższe oprocentowanie dla pożyczki niezabezpieczonej niż firma w gorszej sytuacji, która zaciągnęła pożyczkę zabezpieczoną.

Pożyczka zabezpieczona

Zabezpieczeniem pożyczki mogą być między innymi: nieruchomość, urządzenia czy maszyny, wykorzystywane w produkcji, zapasy czy akcje spółek giełdowych.

Każda forma zabezpieczenia ma plusy i minusy z punktu widzenia osoby czy podmiotu udzielającego pożyczki.

Jako najsilniejsze zabezpieczenie uznaje się nieruchomość. Mniejsze znaczenie mają maszyny i urządzenia wykorzystywane w produkcji oraz zapasy.

W każdym indywidualnym przypadku należy dokonać analizy specyfiki konkretnego zabezpieczenia.

Bez szczegółowej analizy nieruchomości może okazać się, iż sprzedaż takiego majątku trudno przeprowadzić lub też wymaga ona uzyskania szeregu zgód administracyjnych. W rezultacie, powoduje to znaczące wydłużenie okresu sprzedaży.

Przykładowo, pożyczka zabezpieczona na zapasach wymaga regularnej kontroli poziomu tych zapasów. Taki poziom obie strony transakcji ustalają w umowie pożyczki.

Dodatkowo, należy kontrolować czy nie dochodzi do obniżenia ceny takich zapasów, na przykład na skutek utraty wartości.

Z drugiej strony, pożyczka zabezpieczona na zapasach to wysokie prawdopodobieństwo szybkiego ich upłynnienia w przypadku braku spłaty pożyczki.

W przypadku pożyczki zabezpieczonej, analiza firmy i jej potencjału ma charakter drugorzędny. Wiele jednak zależy od specyfiki firmy oraz zabezpieczenia.

Pożyczkodawca chce najczęściej mieć wiedzę dotyczącą szans spłaty pożyczki wraz z oprocentowaniem. Oznacza to, że koncentruje się on przede wszystkim na wiarygodności prognoz zysków i przepływów pieniężnych.

W uproszczeniu, im silniejsze zabezpieczenie tym mniejsze zainteresowanie pożyczkodawcy firmą i jej potencjałem.

Pożyczka niezabezpieczona

Jak wspominałem powyżej, pozyskanie kapitału w formie pożyczki niezabezpieczonej łączy się ze znacząco wyższym ryzykiem dla pożyczkodawcy niż w przypadku pożyczki zabezpieczonej.

W niektórych przypadkach to ryzyko jest porównywalne do ryzyka inwestycji w kapitał w formie udziałów czy akcji.

Pożyczka to instrument, który wykorzystuje się również w inwestycjach VC, czyli w finansowaniu startupu. Najczęściej dotyczy to najwcześniejszych faz rozwoju projektu czy firmy. Pożyczek udzielają członkowie rodziny, przyjaciele oraz znajomi.

Za granicą, pożyczka to instrument, który jest wykorzystywany przez fundusze Seed Capital czy akceleratory. Dokonują oni inwestycji w startup stosując pożyczkę z opcją jej „konwersji” („zamiany”) na kapitał firmy (equity).

Pożyczka z opcją konwersji jest często wykorzystywana w inwestycjach funduszy Private Equity. Taki finansowanie określa się jako finansowanie mezzanine.

Pożyczka czy obligacje?

Pożyczka i obligacje to instrumenty dłużne, które różnią się w dość istotny sposób.

Główna różnica dotyczy poziomu sformalizowania. Pożyczka jest instrumentem o wiele mniej skomplikowanym niż obligacja. Powoduje to, że dla małych podmiotów obligacja może być zbyt drogim instrumentem pozyskania kapitału dłużnego.

Dlatego też, obligacje stosuje się najczęściej w sytuacjach, gdy finansowanie dotyczy firmy dużej oraz znaczących kwot.