Model finansowy w startupie. Dlaczego jest ważny?

Model finansowy jest jednym z trzech najważniejszych narzędzi, którymi powinien posługiwać się założyciel poszukujący inwestora.

Teaser inwestycyjny  to krótkie podsumowanie projektu, „CV” firmy, które ma służyć przyciągnięciu uwagi inwestora Venture Capital i organizacji spotkania. Na spotkaniu z inwestorem, przedsiębiorca powinien opowiedzieć o projekcie czy firmie szeroko, wykorzystując prezentację.

Gdy spotkanie spełni swoje zadanie, inwestor będzie chciał poznać szczegóły, a przede wszystkim uzyskać odpowiedź na pytanie: „Jak to będzie działać?”. Odpowiedź na to pytanie na pewno ułatwi model finansowy.

Twórca startupu musi potrafić liczyć

Wielu przedsiębiorców nie lubi liczb, Excela czy prognozowania. Bardzo często słyszę od nich, że od liczb są księgowi.

W mojej opinii, ci przedsiębiorcy w większości nie stworzą startupu, który przeobrazi się w wielką firmę, choć być może będą prowadzić, z mniejszym lub większym sukcesem, małe przedsięwzięcia.

Twórca startupu, który myśli poważnie o sukcesie i współpracy z funduszem Venture Capital jest skazany na liczby. Nie chodzi o to, że przedsiębiorca musi być ekspertem od księgowości i finansów.

Jednak, przedsiębiorca powinien rozumieć podstawowe liczby, które opisują przedsięwzięcie i jego rozwój.

Innym argumentem przedsiębiorców jest to, iż prognozy w nowych przedsięwzięciach prawie zawsze rozmijają się z rzeczywistością i dlatego nie warto im poświęcać czasu.

To prawda – projekty Venture Capital prawie nigdy nie są realizowane zgodnie z założeniami zapisanymi w modelu finansowym. Jednak prognozy warto przygotowywać, bo model finansowy to narzędzie o wielorakim zastosowaniu.

Poniżej opisuję najważniejsze zalety i możliwe sposoby wykorzystania modelu finansowego.

Model finansowy przedstawia model biznesowy firmy

Każdy z, który zamierza uruchomić projekt, powinien dokonać podstawowej analizy zakładanego modelu biznesowego.

Najlepiej to zrobić w postaci mniej lub bardziej rozwiniętego modelu finansowego.

Powinien on zawierać założenia dotyczące projektu. Przede wszystkim powinien identyfikować główne czynniki (drivery) wzrostu, a także weryfikować politykę cenową, sposób sprzedaży, dystrybucji czy określać podstawowe koszty.

Model finansowy będzie umożliwiał identyfikację punktów krytycznych przedsięwzięcia, takich jak na przykład próg rentowności (break-even point, czyli BEP).

Model finansowy w wielu przypadkach pozwala przedsiębiorcy ocenić siłę założeń biznesowych projektu. Dzięki niemu założyciel startupu może stwierdzić czy dane przedsięwzięcie jest warte realizacji (np. w porównaniu do innych projektów).

W procesie pozyskiwania kapitału, model finansowy jest narzędziem, które umożliwi potencjalnemu inwestorowi Venture Capital zrozumienie modelu biznesowego prezentowanego projektu.

Dobrze przygotowany model finansowy może nawet zastąpić tradycyjny biznes plan.

Oczywiście, pod warunkiem, iż potencjalny inwestor posiada już podstawowe informacje o firmie uzyskane po pierwszym spotkaniu z przedsiębiorcą. Z tego powodu nie rekomenduję przesyłania modelu finansowego inwestorowi bez wcześniejszego spotkania z inwestorem.

Model finansowy a analiza scenariuszy

Dobrze skonstruowany model finansowy to świetne narzędzie w zakresie tworzenia planów rozwoju (strategicznych i operacyjnych) firmy.

Przedsiębiorca może przeprowadzić symulacje różnych scenariuszy rozwoju przedsięwzięcia poprzez symulacje poszczególnych parametrów (założeń):

• finansowych (przychodów, kosztów, marż, EBIT, EBITDA, przepływów gotówkowych itp.) i
• niefinansowych (liczba klientów, pracowników itp.).

Następnie założyciel startupu może dokonać analizy wzajemnych powiązania pomiędzy tymi parametrami.

Przykładowo, założyciel startupu może zastanowić się nad zastosowaniem marż o różnych wysokościach w poszczególnych okresach projektu. Dodatkowo, może dokonać analizy ich wpływu na wielkość sprzedaży, moment osiągnięcia progu rentowności (BEP) czy przepływy gotówkowe (Cash Flow, czyli CF).

Podobnie, przedsiębiorca może dokonać symulacji, gdzie zmiennymi będą koszty, np. marketingu, sprzedaży, ich wysokość czy też moment poniesienia.

Z punktu widzenia działań związanych z pozyskiwaniem kapitału, model finansowy zapewnia możliwość przeprowadzenia wspólnych analiz przez założyciela i inwestora VC. Powinno to prowadzić do przyjęcia scenariusza rozwoju spełniającego oczekiwania obu stron.

Model finansowy jako plan operacyjny projektu

Model finansowy może doskonale pełnić rolę planu operacyjnego projektu. W przypadku przedsięwzięć na wczesnym etapie rozwoju największe znaczenie ma plan dotyczący najbliższych 6-9 miesięcy.

Model finansowy umożliwia kontrolę realizacji poszczególnych działań operacyjnych, a także identyfikuje opóźnienia, problemy z realizacją, wartość odchyleń od założeń itp.

W przypadku braku realizacji poszczególnych kamieni milowych model będzie podstawą do bliższej analizy przyczyn i skutków.

Model finansowy jako narzędzie analityczne

Model finansowy może być narzędziem umożliwiającym raportowanie, analizę i ocenę bieżącej sytuacji projektu.

Dzięki aktualizowaniu poszczególnych pozycji finansowych i niefinansowych w modelu finansowym, założyciel startupu może na bieżąco oceniać sytuację firmy.

Przykładowo, analiza będzie dotyczyć przychodów, kosztów, wielkości strat czy przepływów gotówkowych (burn rate, zapotrzebowanie na gotówkę w przyszłości itp.).

Model finansowy może również pełnić rolę narzędzia do raportowania bieżącej sytuacji firmy.

Chodzi mi przede wszystkim regularne spotkania przedsiębiorcy i jego zespołu z inwestorem Venture Capital lub podczas posiedzeń rady nadzorczej.

Model finansowy wskaże kwotę wymaganego kapitału

Model finansowy powinien wesprzeć przedsiębiorcę w podjęciu decyzji dotyczącej między innymi:

• wyboru ścieżki finansowania (np. jedna runda inwestycyjna czy dwie),
• wyboru typu inwestora, sposobu finansowania (liczba transz finansowych),
• określenia wymaganej kwoty inwestycji.

Przykładowo, założyciel startupu, po szczegółowej analizie modelu biznesowego, może zdecydować się na rozwój firmy bez inwestora VC, czyli na wykorzystanie bootstrappingu.

Założyciel startupu może również zdecydować się na mniejszą kwotę finansowania i wybór anioła biznesu jako inwestora, a nie funduszu Venture Capital.

Analiza modelu finansowego pozwoli przedsiębiorcy również na określenie kwoty poszukiwanego finansowania na poziomie minimalnym i maksymalnym.