Koszt inwestora VC. Z czego wynika? Jak oszacować?

Inwestor VC oczekuje wysokiego zwrotu z kapitału z inwestycji w startup ze względu na wysokie ryzyko upadku startupów. Każdy założyciel powinien dokonać oceny czy koszt pozyskania inwestora przewyższa spodziewane korzyści. 

Istnieją trzy czynniki, na podstawie których można oszacować wysokość kosztu kapitału pozyskanego poprzez inwestora VC w rundzie inwestycyjnej:

• wielkość udziałów w startupie,
• preferencje inwestora dotyczące wyjścia z inwestycji,
• bezpośredni koszt inwestora jako nowego wspólnika.

Wielkość udziałów w spółce

W zamian za zainwestowany kapitał inwestor Venture Capital otrzymuje udziały w spółce.

Im niższa wycena firmy czy projektu przed inwestycją tym większy udział inwestora w kapitale zakładowym po inwestycji, zakładając, iż inwestowana kwota nie ulega zmianie.

Oznacza to, że im niższa wycena firmy tym wyższy koszt inwestora z punktu widzenia założyciela firmy.

Koszt inwestora odzwierciedlony klauzulach dotyczących w wyjścia z inwestycji

Preferencje inwestora, co do wyjścia z inwestycji (wyjścia kapitałowego, exit), czyli sprzedaży udziałów czy akcji w spółce przez inwestora i przedsiębiorcę nowemu nabywcy to bardzo częsty zapis w umowach inwestycyjnych zawieranych przed inwestycją.

Preferencje dotyczą podziału, pomiędzy inwestorem VC a założycielem startupu, gotówki przelewanej za udziały przez ich nabywcę.

Na podstawie takich zapisów, inwestor ma zagwarantowaną minimalną kwotę za sprzedawane udziały. Oznacza to, że cena za 1 udział inwestora będzie wyższa niż za 1 udział należący do przedsiębiorcy. Ta klauzula jest określana jako liquidation preference.

Przykładowo, załóżmy, że inwestor VC i założyciel posiadają po 50% w kapitale zakładowym spółki oraz, że sprzedawane są wszystkie udziały.

Zapisy umowy inwestycyjnej gwarantują inwestorowi pierwszeństwo w otrzymaniu wpływu w wysokości nie niższej niż 4-krotność zainwestowanego kapitału.

Pozostała kwota jest alokowana wg założonego klucza do założyciela, a także do inwestora VC. Nie jest więc niczym nadzwyczajnym to, iż założyciel, pomimo, iż jego udział wynosił w spółce 50% to otrzymał tylko 25% całkowitych wpływów za sprzedawane udziały.

Klauzule dotyczące wyjścia z inwestycji mogą istotnie wpłynąć na koszt inwestora.

Anioły biznesu wprowadzają zazwyczaj mniej agresywne zapisy (umowy zazwyczaj są mniej szczegółowe). W rezultacie, koszt inwestora VC jakim jest anioł biznesu może być niższy koszt inwestora, jakim jest fundusz Venture Capital.

Bezpośredni koszt inwestora VC

Inwestor Venture Capital jako nowy udziałowiec (wspólnik) to wyższy poziom sformalizowania w zakresie funkcjonowania spółki. Część z tych kosztów nigdy nie wystąpiłyby, gdy nie wejście inwestora do startupu.

Dla firm na etapie seed czy starup taka formalizacja wpływa negatywnie na rozwój projektu. Dotyczy szczególnie funduszy VC, a w znacznie mniejszym stopniu aniołów biznesu.

Przykładem może być wydłużający się proces decyzyjny, a także pojawianie się kosztów bezpośrednich związanych z nadzorem. Będą to co najmniej delegacje członków rady nadzorczej, które, wbrew pozorom, mogą być wysokim kosztem dla młodej firmy.

Powyższe koszty inwestora powinny być skonfrontowane z korzyściami jakie uzyskuje przedsiębiorca. Taka analiza pozwoli zdecydować o momencie pozyskania inwestora VC, typie oraz sposobie współpracy.

O konfliktach pomiędzy inwestorami Venture Capital a założycielami startupu pisałem w Konflikt funduszu VC z założycielem.