Powody odrzucenia projektu przez inwestora inne niż biznesowe

Powody odrzucenia projektu przez inwestora można w uproszeniu podzielić na dwie grupy.

Pierwsza grupa obejmuje powody, które odzwierciedlają negatywną ocenę projektu przez inwestora VC.

Druga grupa obejmuje powody, które nie są związane z założeniami biznesowymi przyjętymi w projekcie.

Poniżej przedstawiam klika najczęściej występujących powodów odrzucenia projektu przez inwestora VC, które nie są spowodowane negatywną oceną zgłoszonego projektu i nie dotyczą założeń biznesowych w nim przyjętych.

Na przedstawione poniżej przyczyny, oprócz pierwszej pozycji z listy, przedsiębiorca nie ma wpływu. W tym pierwszym przypadku może się on tylko dostosować do sytuacji.

Słaby opis projektu i trudność w przeprowadzeniu oceny

Najczęściej występującym błędem przedsiębiorców poszukujących finansowania jest niewystarczające zaprezentowanie własnego projektu potencjalnemu inwestorowi VC.

Założyciele przesyłają bowiem zbyt krótki i niepełny opis projektu, próbując zaciekawić inwestora i zachęcić do kontaktu.

Jednak na podstawie takich informacji inwestor nie jest w stanie dokonać żadnej wstępnej analizy.

Większość inwestorów po prostu ignoruje maile, które zdawkowo i tajemniczo przedstawiają projekt. Inni automatycznie proszą o konkretną i szerszą informację o projekcie.

Najlepszym narzędziem przedstawiającym projekt jest teaser inwestycyjny zawierający wszystkie niezbędne informacje w skondensowanej formę (od 1 do 3 stron).

Bardzo częstym błędem popełnianym przez przedsiębiorcę jest przesyłanie opisu projektu w formie biznes planu lub prezentacji.

Biznes plan jest zbyt obszerny (bardzo często też nieaktualny), aby spełnić swoją rolę przy pierwszym kontakcie z inwestorem.

Inwestorzy nie dokonują złożonych analiz i nie oczekują pełnej i szczegółowej informacji o projekcie. Takich informacji wymaga się dopiero na etapie biznesowego due diligence.

W rezultacie, inwestor wyrabia sobie opinię na podstawie wyrywkowych danych szczegółowych.

Przesyłane prezentacje są najczęściej chaotyczne i bez dodatkowej narracji trudno o zrozumienie projektu.

Etapy rozwoju projektu

Inwestycje Venture Capital to inwestycje w projekty czy firmy, znajdujące się na wczesnych etapach rozwoju.

Chodzi tu o okres od etapu zalążkowego (projekt w postaci biznes planu), poprzez startup (etap uruchamiania projektu), aż po etap wczesnej ekspansji (nastąpiła pozytywna weryfikacja rynkowa projektu i został potwierdzony jego potencjał biznesowy).

Z poszczególnymi etapami rozwoju projektu wiążą się różne poziomy ryzyka. W uproszczeniu można powiedzieć, iż im wcześniejszy etap rozwoju projektu tym wyższe ryzyko jego niepowodzenia, ale też wyższy potencjalny zysk z inwestycji.

Poszczególne etapy wymagają od inwestora VC też nieco odmiennych umiejętności, doświadczeń oraz kwot i sposobu finansowania.

Ze względu na specyfikę poszczególnych etapów rozwoju projektów, inwestorzy zazwyczaj starają się specjalizować i uzależniać wejścia kapitałowe od etapu rozwoju danego przedsięwzięcia.

Przykładowo, niektórzy z inwestorów VC inwestują w projekty ze zweryfikowanym przez rynek modelem biznesowym. Tego typu projekty wymagają przede wszystkim kapitału na rozpoczęcie ekspansji.

Takie wejścia kapitałowe dokonują przede wszystkim fundusze VC. Inni inwestorzy VC, szczególnie anioły biznesu, będą poszukiwali ciekawych projektów, które dopiero znajdują się w fazie pomysłu.

Fundusze VC działające w ramach programu PO IG 3.1, teoretycznie, powołano do wspierania nowych przedsięwzięć, czyli na etapie zalążka (seed). Jednak w praktyce, fundusze te inwestowały w przedsięwzięcia na każdym etapie typu Venture Capital.

Warunkiem inwestycji było powołanie nowej spółki (istniejące przedsiębiorstwo lub jego część, w postaci ZCP, jest wnoszone aportem do nowej spółki). Preferowany etap rozwoju będzie więc uzależniony od polityki inwestycyjnej danego funduszu 3.1.

Z kolei fundusze utworzone przy wsparciu kapitałowych KFK często informują o tym, że inwestują w projekty znajdujące się na każdym etapie rozwoju, ale rzadko się to sprawdza w praktyce.

Sektory gospodarki

Inwestorzy starają się poszukiwać inwestycji w obszarach gospodarki, które według nich oferują zadowalającą stopę zwrotu.

Bardzo często, chodzi o sektory gospodarki, które inwestorzy bardzo dobrze znają.

Obszary inwestycyjne są często uzależnione od wcześniejszych wejść kapitałowych. Inwestorzy mogą zdecydować się na wejścia kapitałowe, które potencjalnie mogą wzmocnić pozycję ich spółki czy spółek na danym rynku.

Niewykluczone może być również działanie odwrotne, co ma celu zapewnienie dywersyfikacji portfela inwestycyjnego.

Realizując taką strategię, fundusz poszukuje możliwości inwestycyjnych na rynkach, na których nie przeprowadził jeszcze żadnych inwestycji.

Informacje dotyczące kierunków potencjalnych inwestycji można znaleźć w opisach poszczególnych funduszy Venture Capital.

Jednak, na miejscu przedsiębiorców, nie traktowałbym tych opisów jako zamkniętych katalogów dotyczących obszarów wejść kapitałowych.

Dotyczy to również funduszy z programu unijnego PO IG 3.1. oraz utworzonych w wsparciu KFK.

Kwota wejścia kapitałowego

Inwestorzy Venture Capital (aniołowie biznesu i fundusze) bardzo często ustalają minimalne i maksymalne kwoty wejść kapitałowych. Najczęściej, wielkość kwoty wejścia kapitałowego zależy od etapu rozwoju projektu.

W uproszczeniu można powiedzieć, iż kwoty wejść kapitałowych wzrastają wraz z rozwojem firmy.

Przykładowo, fundusze VC typu seed czy anioły biznesu w jednej rundzie finansowej będą inwestować od stu tysięcy złotych do kilkuset tysięcy złotych (np. Innovation Nest inwestuje od dwudziestu pięciu tysięcy do pięćdziesięciu tysięcy dolarów).

Wiele zależy od specyfiki branży. Przykładowo, w projektach biotechnologicznych minimalne kwoty wejścia kapitałowego będą o wiele wyższe niż w innych przypadkach.

Ściśle ustaloną kwotę maksymalną wejścia kapitałowego mają fundusze działające w ramach programu PO IG 3.1 i wynosi ona równowartość dwustu tysięcy euro.

Niektóre fundusze w umowie z PARP zobowiązywały się do przeprowadzenia dość dużej liczby wejść kapitałowych. Powodowało to, że przeciętna kwota wejścia kapitałowego kształtowała się poziomie znacząco niższym niż maksimum ustalone w programie.

Oznacza to, że większość wejść kapitałowych realizowanych przez te fundusze przeprowadzono za kwotę znacząco niższą niż dwieście tysięcy euro.

Fundusz zainwestował wszystkie pieniądze

Niektóre fundusze VC działają na podstawie ściśle określonych formalnych zasad. Fundusze te mają określony czas funkcjonowania (np. dziesięć lat z możliwością przedłużenia o dwa lata) i czas na dokonywanie wejść kapitałowych (np. pięć lat).

Dodatkowo, fundusze często rezerwują część środków na kolejne rundy finansowe dla własnych spółek. Może się więc zdarzyć, że dany fundusz nie będzie miał już środków z przeznaczeniem na zrealizowanie kolejnych wejść kapitałowych.

Fundusze VC działające w ramach PO IG 3.1 zawsze miały ściśle określony czas na wydanie środków. Fundusze, które podpisały umowy z PARP na przełomie 2013 i 2014 roku, zobowiązały się do przeprowadzenia wszystkich inwestycji do końca 2015 roku.

Teoretycznie, wszystkie środki, które wracają do funduszy 3.1 w ramach wyjść kapitałowych ze spółki powinny być reinwestowane w nowe projekty.

Podobne ograniczenia dotyczą funduszy, które pozyskały finansowanie od KFK (Krajowego Funduszu Kapitałowego), gdzie okres działania funduszu to 4 lata z możliwością przedłużenia o jeden rok.

Subiektywne podejście inwestora, czyli inwestorzy to też ludzie

Decyzje inwestycyjne podejmują ludzie, którzy mają różne doświadczenia zawodowe czy edukacyjne. Ich ocena ma zawsze wymiar subiektywny. Z tego powodu dany projekt może się nie podobać jednemu inwestorowi, natomiast zainteresuje innego.

Pomysłodawcy powinni wyciągać wnioski z krytycznych uwag i dokonywać zmian w projekcie i dokumentacji, ale z pewnością nie powinni wycofywać się z procesu pozyskania kapitału po odrzuceniu projektu przez jednego inwestora.

W przeciwieństwie do niego, wielu innych inwestorów to zrobiło i zdążyło już „wyjść” (exit) z tej inwestycji przy okazji IPO z dużym zyskiem (inną sprawą jest to, czy Twitter da zarobić w przyszłości).