EBIT to nie zysk operacyjny. Jak liczyć? Wzór.

EBIT to jedna z najczęściej wykorzystywanych kategorii finansowych na rynkach kapitałowych. EBIT to kategoria finansowa, która nie została w żaden sposób zdefiniowana przez lokalne czy międzynarodowe przepisy księgowe. Podobnie sytuacja wygląda w Polsce.

Próbę uregulowania kwestii EBIT podjął SEC (organ nadzorujący rynek finansowy w USA), który zobowiązał spółki giełdowe do przedstawiania sposobu obliczenia EBIT.

W przeciwieństwie do EBIT, zysk (strata) operacyjny jako kategoria finansowa, jest jasno zdefiniowany, choć porównywanie go pomiędzy krajami nie jest proste ze względu na różnice w podejściu do poszczególnych części składowych sprawozdań finansowych. Z tego względu obliczenie „realnego” zysku operacyjnego wymaga dodatkowych analiz danych finansowych.

Zysk (strata) operacyjny – definicja

Wynik operacyjny (zysk lub strata operacyjna) ma, w założeniach, odzwierciedlać powtarzalny wynik z działalności podstawowej firmy, który jest osiągany przy wykorzystaniu zarówno kapitału własnego jak i kapitału zewnętrznego (pożyczki, kredyty, obligacje) przed rozliczeniem przychodów i kosztów finansowych oraz podatku dochodowego.

Na wynik operacyjny nie powinny mieć wpływu przychody z działalności innej niż podstawowa, czyli z takich niepowtarzalnych i niepodstawowych źródeł przychodu jak na przykład sprzedaż urządzeń produkcyjnych, nieruchomości czy udziałów (akcji) w innych firmach, a także przychody finansowe (odsetki).

Na wynik operacyjny nie powinny mieć również wpływu koszty, które nie są związane z działalnością podstawową, czyli takie, które są spowodowane niepowtarzalnym zdarzeniem czy transakcją oraz koszty finansowe.

Podsumowując, wynik operacyjny można zdefiniować jako wynik następującego równania:

Przychody z Działalności Podstawowej minus Koszty z Działalności Podstawowej (bez podatków i kosztów finansowych).

Jeśli ktoś wymaga jeszcze bardziej dokładnego wyliczenia to może zastosować definicję, w której:

wynik operacyjny to marża operacyjna z działalności podstawowej minus operacyjne koszty stałe bez kosztów finansowych (netto) i podatku dochodowego.

Do operacyjnych kosztów stałych należą również odpisy amortyzacyjne od środków trwałych materialnych (urządzenia produkcyjne, sprzęt komputerowy, samochody itp.) oraz niematerialnych i prawnych (oprogramowanie, znaki towarowe, marki, patenty, goodwill itp.).

Podstawowa trudność z tak zdefiniowanym wynikiem operacyjnym jest taka, iż wymagana jest dość szczegółowa wiedza na temat poszczególnych pozycji kosztowych w Rachunku Zysku i Strat (RZiS) oraz sposobu funkcjonowania firmy.

Bez tej wiedzy obliczenie kosztów stałych, a tym samym wyliczenie zysku operacyjnego może być wręcz niemożliwe.

EBIT – definicja

EBIT to „earnings before interest and taxes”, co oznacza zyski (dochód) przed odsetkami i podatkami.

„Odsetki” w powyższym wzorze to koszty finansowe pomniejszone o przychody finansowe. „Podatki” to podatek dochodowy płacony przez firmę (nie ma nic wspólnego z zaliczkami podatku dochodowego przekazywanymi urzędowi skarbowemu przez firmę w imieniu pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę).

Wszystkie kwoty są podawane, jako kwoty netto, czyli bez VAT.

Na pierwszy rzut oka EBIT nie różni się od wyniku operacyjnego. Jednak EBIT to pojęcie o wiele szersze niż wynik operacyjny.

W obliczeniu EBIT ujmuje się wszystkie przychody i koszty operacyjne, jak i nieoperacyjne, oraz te związane z działalnością podstawową i działalnością inną niż podstawowa za wyjątkiem kosztów finansowych (netto) oraz kosztów podatkowych.

W Polsce, te przychody i koszty występują dwóch sekcjach Rachunku Zysków i Strat (RZiS), którymi są:

• Pozostałe Przychody Operacyjne i Pozostałe Koszty Operacyjne;
• Zyski i Straty Nadzwyczajne.

Obie wymienione powyżej sekcje będą zawierać zarówno przychody i koszty, które są:

• bezpośrednio związane z działalnością operacyjną (np. nieściągalne należności, odpisy wartości WNiP jak np. goodwill),
• jednorazowe, nieregularne i typowo nieoperacyjne (np. zysk czy strata ze sprzedaży majątku).

Podsumowując, EBIT to wynik operacyjny powiększony o przychody i koszty z pozostałej działalności bez kosztów finansowych (netto) oraz kosztów podatkowych.

Gdy firma działa w więcej niż jednym segmencie biznesowym (np. działalność deweloperska i działalność kantorowa albo usługi medyczne i wynajem nieruchomości) EBIT stosunkowo łatwo może być zaprezentowany oddzielnie.

Gdy firma zamierza sprzedać część biznesu, który stanowi działalność poboczną to EBIT powinien być zaprezentowany dodatkowo jako „EBIT z działalności kontynuowanej”.

Podsumowując, EBIT to zysk z działalności zarówno operacyjnej, jak i nieoperacyjnej, oraz działalności podstawowej, jak i nie podstawowej bez uwzględnienia kosztów finansowania działalności i kosztów podatkowych, uzależnionych od sposobu finansowania firmy (im więcej długu tym wyższe koszty finansowe i mniejsze koszty podatkowe).

Zysk (strata) operacyjny po polsku

Wynik operacyjny jest kategorią finansową, która jest zdefiniowana w przepisach księgowych. Przyjęcie wyniku operacyjnego jako Zysk (Strata) z Działalności Operacyjnej w RZiS powoduje, iż taki wynik operacyjny jest „zanieczyszczony” o wartości dotyczące przychodów i kosztów pochodzących z działalności o charakterze nieoperacyjnym.

Przykładowo, na jakość wyniku operacyjnego wpłynie negatywnie zysk czy strata osiągnięta na sprzedaży majątku trwałego, czyli zdarzenia o charakterze jednorazowym i nieregularnym.

Prawidłowe przedstawienie wyniku operacyjnego w oparciu o Rachunek Zysków i Strat wymaga wyselekcjonowania przychodów i kosztów związanych bezpośrednio z działalnością operacyjną.

Taka selekcja łączy się czasem ze skomplikowaną analizą poszczególnych pozycji RZiS, ale zwiększa jakość analizy porównawczej. Chodzi tu głównie o Pozostałe Przychody Operacyjne i Pozostałe Koszty Operacyjne w RZiS.

W przypadku wielu firm, a szczególnie startupów, przedstawiona powyżej słabość tego podejścia nie ma wielkiego znaczenia.

Sprawozdania finansowe tych firm zazwyczaj nie zawierają żadnych istotnych wielkości operacyjnych w obu wymienionych wyżej sekcjach Rachunku Zysków i Strat lub też – wielkości te można łatwo zidentyfikować.

W takich przypadkach, ustalenie zysku operacyjnego nie wymaga zazwyczaj żadnych skomplikowanych obliczeń.

.

Obliczanie EBIT

EBIT to wielkość księgowa, która nie została formalnie zdefiniowana w przepisach księgowych. W przeszłości ten brak definicji powodował, iż firmy obliczały EBIT na różne sposoby, co obniżało wartość informacyjną tej wartości dla inwestorów.

Ze względu na powszechność EBIT, SEC, organ nadzorujący rynek kapitałowy w USA, dokonał uregulowania kwestii EBIT i EBITDA, wykorzystując wielkości finansowe zdefiniowane w przepisach księgowych.

SEC, w swoich rekomendacjach interpretuje „earnings” użyte w EBIT, jako zysk (strata) netto, który jest jednoznacznie zdefiniowany w przepisach księgowych. Tym samym „definicja EBIT” według SEC jest następująca:

Zysk (Strata) Netto plus koszty finansowe (netto) plus koszty podatkowe.

W ostatniej dekadzie wiele firm w USA zostało zmuszonych do zaktualizowania informacji finansowych odnoszących się EBIT i EBITDA.

Obecnie, wszystkie spółki giełdowe są zobowiązane do przedstawiania sposobu kalkulacji EBIT, a sama kalkulacja musi się opierać na wielkościach księgowych zdefiniowanych w przepisach księgowych (GAAP).

Jeśli kalkulacja EBIT nie bazuje na rekomendacji SEC, spółka musi zastosować inną nazwę dla takiej wartości finansowej, np. adjusted EBIT czy EBITDA, czyli – w wolnym tłumaczeniu – „skorygowany EBIT”.

Więcej na ten temat można przeczytać między innymi w Frequently Asked Questions Regarding the Use of Non-GAAP Financial Measures czy Final Rule: Conditions for Use of Non-GAAP Financial Measures .

Przyjmując za podstawę “definicję” EBIT, w warunkach polskich wzór na obliczenie EBIT jest następujący:

Zysk (Strata) Netto plus koszty podatkowe plus koszty finansowe związane z obsługą długu (netto)

lub w uproszczeniu:

Zysk (Strata) Brutto plus koszty finansowe związane z obsługą długu (netto)

W Polsce, Zysk (Strata) Brutto (Wynik brutto) to wielkość, która ujmuje wszystkie przychody i koszty z działalności firmy. Wynik brutto po skorygowaniu o koszty i przychody finansowe będzie poprawnie odzwierciedlać EBIT.

Koszty finansowe to koszt odsetek i innych wydatków związanych z obsługą długu (kredytu, pożyczki, obligacji itp.), a przychody finansowe to przede wszystkim odsetki osiągane na rachunkach bankowych czy udzielanych pożyczkach.

Jeśli RZiS firmy nie zawiera żadnych Zysków i Strat Nadzwyczajnych to EBIT jest równy Zyskowi (Stracie) z Działalności Operacyjnej.

Jeśli RZiS firmy nie zawiera żadnych Zysków i Strat Nadzwyczajnych oraz Pozostałych Przychodów i Kosztów Operacyjnych to EBIT jest równy Zyskowi (Stracie) ze Sprzedaży.

EBIT i zysk operacyjny w Venture Capital

W warunkach projektów i przedsięwzięć znajdujących się na etapie zalążkowym (seed) czy startu (startup) i wczesnej ekspansji (Venture Capital), stosowanie Wyniku Operacyjnego i EBIT nie wiąże się w większości przypadków ze skomplikowanymi obliczeniami.

Dla większości startujących firm, EBIT jest tożsamy i z Wynikiem Operacyjnym i z Wynikiem Brutto, a także, jeśli firma nie płaci podatku dochodowego, z Wynikiem Netto. Wynika to z tego że młode firmy:

• nie mają przychodów ze źródeł innych niż podstawowe,
• nie mają kosztów finansowych, ponieważ nie mają zazwyczaj długu (kredytu czy pożyczki),
• nie płacą podatku dochodowego, ponieważ nie mają zazwyczaj dochodu do opodatkowania.

Przedstawiając projekt inwestorowi VC, założyciel startupu ma więc sprawę stosunkowo prostą, jeśli chodzi o zaprezentowanie wyniku z działalności. Obliczanie wyniku z działalności staje się bardziej złożone wraz z rozwojem spółki i zwiększaniem skali działalności.

EBIT jest często wykorzystywany przy dokonywaniu wyceny firmy metodą porównawczą (rynkową).