Co to jest startup? Czy każda nowa firma to startup?

W niniejszym tekście przedstawiam definicję startupu. Opisuję od czego zależy uznanie danego przedsięwzięcia biznesowego za startup.

Wymieniam i omawiam konkretne cechy, które odróżniają startup od innych przedsięwzięć.

Startup – definicja

Startup to niezależne przedsięwzięcie biznesowe, bazujące na innowacji, którego celem jest dynamiczny rozwój w oparciu rozwiązanie ważnego problemu poprzez stworzenie nowego produktu, usługi czy rozwiązania, funkcjonujące w znaczącej niepewności w odniesieniu do czynników wewnętrznych, jak i zewnętrznych.

Opracowując powyższą definicję zastanawiałem się czy odpowiedź na pytanie „Co to jest startup?” może być krótsza i mniej skomplikowana.

Ostatecznie, uznałem, że definicja musi być na tyle pełna, aby bez żadnych wątpliwości obejmowała wszystkie cechy, które odróżniają startup od innych podobnych przedsięwzięć.

Wszystkie te cechy szerzej omawiam w dalszych częściach niniejszego tekstu.

Jeśli jednak ktoś chciałby dokonać bardzo daleko idącego uproszczenia to według mnie trzy główne cechy, które w dużym stopniu charakteryzują startup to: innowacja, skalowalność i niezależność.

Startup, który w ramach kolejnych rund inwestycyjnych osiąga wycenę firmy przekraczającą 1 miliard dolarów amerykańskich, określa się jako unicorn, czyli jednorożec.

Jakie cechy ma startup?

Wszystkie najważniejsze cechy, które zawarłem w mojej definicji startupu są następujące:

• podmiot prowadzący działalność gospodarczą,
• niezależność,
• innowacja,
• rozwiązanie istniejącego problemu,
• możliwość i zamiar skalowalna biznesu,
• niepewność (ryzyko związane z nowym rynkiem).

Dodam, że do cech koniecznych do uznania firmy za startup nie należy pozyskanie kapitału od inwestora. (np. anioła biznesu czy funduszu seed capital).

Większość startupów rozwija się bez wsparcia inwestora, czyli wykorzystuje podejście samofinansowania (bootstrapping).

Startup musi być firmą

Aby przedsięwzięcie biznesowe uznać za startup musi ono funkcjonować jako firma. Oznacza to, że przedsięwzięcie musi być już w takiej fazie rozwoju, że niezbędne jest jego sformalizowanie, czyli powołania podmiotu biznesowego.

Rejestracja firmy ma zazwyczaj miejsce wtedy, gdy planowane są konkretne działania biznesowe, a w tym konieczność zawierania umów ze stronami trzecimi.

Powołanie formalnego podmiotu jest często powodowane koniecznością uregulowania struktury udziałowej.

W przypadku jednego założyciela za startup można uznać funkcjonowanie firmy w formie jednoosobowej działalności gospodarczej.

Czy startupem jest spółka z o.o., która posiada uregulowaną strukturę udziałową, ale nie prowadzi jeszcze żadnych działań biznesowych?

Jeśli z powstaniem formalnego podmiotu nie wiążą się żadne konkretne działania biznesowe to raczej nie można go uznać za startup. Jednakże, wiele zależy od specyficznej sytuacji danej firmy.

A co z tymczasową sytuacją, gdy jeden z założycieli prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, a drugi jest „cichym wspólnikiem”?

W mojej opinii, taki podmiot należy uznać za startup. Można domniemywać, że wraz z rozwojem przedsięwzięcia musi nastąpić przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę.

Niezależność

Startup to firma, której założycielem i głównym decydentem nie jest korporacja. W mojej opinii, jeśli korporacja realizuje innowacyjny projekt w wydzielonym podmiocie to nie powinno się go określać jako startup.

Założycielami startupu powinny być osoby fizyczne, które ponoszą ryzyko. Jednocześnie osoby te mają znaczący wpływ na strategię, działalność operacyjną, finansową i inwestycyjną.

Oczywiście, niektóre startupy są powoływane w porozumieniu z inwestorami branżowymi.

Ze startupem mamy do czynienia wtedy, gdy rola takiego inwestora w przedsięwzięciu jest pasywna. To założyciel czy założyciele (founders) mają być realnymi kreatorami nowego przedsięwzięcia.

Startup musi bazować na innowacji

Kolejną cechą charakterystyczną startupu jest to, że musi on opierać działalność na innowacji.

Innowacja może bezpośrednio dotyczyć produktu i usługi, ale też procesów. W przypadku produktów i usług może chodzić przykładowo o całkowicie nowe cechy czy funkcjonalności.

W przypadku innowacyjności procesowej (technologicznej) chodzi zazwyczaj o nowy sposób wytwarzania danego produktu czy usługi lub też nowy sposób docierania do klientów (np. e-commerce) czy dystrybucji. Może też chodzić o wejście na nowe rynki z istniejącymi produktami czy usługami.

Dzięki takiej innowacji pojawia się nowy rynek potencjalne znaczące przychody i zyski.

O innowacyjności pisałem między innymi w Zdolność patentowa wynalazku. Znaczenie dla inwestora..

Startup musi rozwiązywać problem

Startup to firma, która identyfikuje znaczący problem czy też ważną potrzebę. Następnie, oferuje on rozwiązanie istniejącego problemu poprzez dostarczenie nowego produktu czy usługi lub też nowego sposobu działania.

Dzięki prawidłowej diagnozie i właściwej ofercie startup kreuje nowy rynek docelowy. Oznacza to, że klienci otrzymują zupełnie nową, a przy tym bardzo atrakcyjną ofertę.

Przykładem jest firma Airbnb, która rozwiązała ważne problemy turystów poszukujących alternatywnego do hoteli zakwaterowania oraz właścicieli mieszkań, rozważających ich wynajem.

Firma zidentyfikowała potrzeby i dostarczyła rozwiązanie, które umożliwia realizację potrzeb przez obie grupy klientów.

Z rozwiązaniem problemu łączy się zazwyczaj ciężka praca związana między innymi ze szczegółową analizą (testami) potrzeb klienta.

Skalowanie biznesu

Firma jest startupem tylko wtedy, gdy spełnia dwa warunki w zakresie skalowalności:

• istnieje możliwość szybkiego skalowania,
• założyciele startupu mają zamiar realizować strategię skalowania biznesu.

W uproszczeniu, skalowanie biznesu można zdefiniować jako zwiększenie zwiększanie przychodów firmy bez zwiększania podstawowych kosztów operacyjnych, czyli przede wszystkim kosztów stałych.

Efektu skalowania biznesu nie będzie wtedy, gdy zwiększenie przychodów wymaga zwiększenia stałych kosztów operacyjnych.

Jeśli wraz ze wzrostem sprzedaży w firmie wzrastają operacyjne koszty stałe to nie można mówić o możliwości skalowania biznesu.

Aby firmę uznać za startup, jej zarządzający (zazwyczaj założyciele) muszą mieć zamiar realizowania strategii rozwoju w oparciu o dynamiczne skalowanie.

Bardzo często taki rozwój firmy może być osiągnięty wyłącznie przy wsparciu finansowania zewnętrznego.

Z tego względu, niektórzy założyciele nie decydują się na realizowanie rozwoju firmy w oparciu o dynamiczne skalowanie.

Niepewność (ryzyko)

Każdy startup charakteryzuje duża niepewność działania. Dotyczy ona zarówno kwestii wewnętrznych, jak i zewnętrznych.

Niepewność związana z kwestiami wewnętrznymi to miedzy innymi o pozyskanie kompetentnych członków zespołu, ryzyko utraty płynności czy błędów w zarządzaniu.

Kwestie zewnętrzne to na przykład kwestie związane z błędami w zakresie między innymi prawidłowej identyfikacji grup klientów, ich potrzeb i dostarczanych rozwiązań.

Nie każda firma to startup

Potocznie za startup uważa się wszystkie nowe przedsięwzięcia biznesowe. Najczęściej posiadają one jednak tylko część z wyżej omówionych cech.

Przykładowo, firma działająca na niewielkim niszowym rynku docelowym ma ograniczone możliwości rozwoju.

Inny przykład to firma z innowacyjnymi produktami, której założyciele nie wykazują zainteresowania skalowaniem biznesu. Właściciele preferują formę działania jako firma rodzinna i nie są budową wielkiej firmy z inwestorem.

Warto też pamiętać, że nie każda nowa firma wykorzystuje innowacyjne produkty czy usługi lub też realizuje nowe potrzeby.